“De microfauna van het bos”
– Bram Mabelis –
zaterdag 10 juli | livestream
| 
Alle lezingen van de natuurbosdag van 10 juli zijn hier terug te kijken!
In een natuurlijk bos komen veel soorten insecten en andere kleine dieren voor, zowel bovengronds als ondergronds. De functie die ze in het bosecosysteem vervullen is niet of slechts ten dele bekend. Voor het behoud van de stabiliteit van het bosecosysteem zouden we alle karakteristieke bossoorten willen behouden. Om ongunstige ontwikkelingen bijtijds te kunnen bijsturen zou een terreinbeheerder de stand van zoveel mogelijk soorten willen weten, maar dat is niet mogelijk.
In de praktijk komt het neer op het monitoren van slechts enkele soorten. In de Gedragscode soortenbescherming bosbeheer (2020) worden wat de minifauna betreft alleen rode bosmieren genoemd. Deze soorten bouwen hun nest bij voorkeur in open bos en aan bosranden. In een dicht bos kunnen kleine open plekken goed habitat bieden aan rode bosmieren en andere bosrand-soorten. In een bos waar hout wordt geoogst zou habitat voor dergelijke soorten kunnen ontstaan op plaatsen waar een groep bomen is gekapt. Waar groepenkap overgaat in vlaktekap wordt het voor veel bossoorten echter onleefbaar. Voor het behoud van bossoorten kan een beheerder sturen op het in stand houden van de diversiteit en structuur variatie van de boomlaag. De ruimtelijke variatie van verschillende ontwikkelingsfasen van het bos is immers een belangrijke drager van de locale biodiversiteit.
Over Bram Mabelis
Als oud-NJN er komt Bram Mabelis op de Natuurbosdag van 10 juli graag iets vertellen over dieren van het bos. Bram Mabelis werkte vele jaren als ecoloog bij het Rijksinstituut voor Natuurbeheer (RIN) en na de fusie met het Bosbouwproefstation “De Dorschkamp” en het Staring Centrum bij Alterra in Wageningen. Hij heeft onderzoek gedaan aan mieren en andere insecten. Thans is hij als vrijwilliger betrokken bij activiteiten met betrekking tot natuurbehoud.
Aanrader
Aanrader is het hoofdstuk “Bemieren van bossen” door Bram Mabelis in het pas verschenen boek “Gewilde Dieren; Herintroducties van dieren in Nederland” door Mark Zekhuis, Louis van Oort, Luc Hoogenstein.
Mabelis, A.A., 1983. De betekenis van dood hout voor ongewervelde dieren. Ned. Bosbouwtijdschrift 55 (2/3): 78-85
Mabelis, A.A., 1991. Relatie tussen het bos en zijn minifauna. Ned. Bosbouw Tijdschrift 63 (11/12): 326-334
Mabelis, A.A. & M.C. van Velden, 1992. Bosjes in het cultuurlandschap als ecologische eilanden voor ongewervelden; de rol van oppervlakte en isolatie. RIN -rapport 92/9. IBN, Wageningen; 68 p.
Mabelis, A.A., 2011. Vrijwillig natuurbeheer. Vakblad Natuur, Bos, Landschap 8 (1): 4-7
| kijk de lezing van Bram Mabelis
| kijk het hele programma van 10 juli
| kijk het hele programma van 4 september